ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΒΑΤΟΜΟΥΡΟΥ - (blackberries)
Από τα δεδομένα που υπάρχουν στη χώρα μας, δεν υπάρχει συστηματική καλλιέργεια
βατόμουρων, με βασική αιτία τη δυσκολία στη διάθεσή τους καθώς είναι πολύ
ευαίσθητοι καρποί. Μετά τη συλλογή, η διάθεσή τους πρέπει να είναι άμεση
(συντηρούνται 4-6 ημέρες στο ψυγείο).
Μικρό μέρος των καρπών πηγαίνει για νωπή κατανάλωση. Το μεγαλύτερο μέρος της
παραγωγής πάει
στη κατάψυξη ή για μεταποίηση. Οι καρποί που καταψύχονται
στη συνέχεια χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική, παρασκευή παγωτού, πίτας,
προσθετικά σε γιαούρτι, μαρμελάδες, σιρόπια, παρασκευή ποτών, φυσικών
χρωμάτων και αρωμάτων.
Το χρώμα, το μέγεθος του καρπού, η σκληρότητά του, η συνεκτικότητα της σάρκας
του, το ph του χυμού κ.α., είναι χαρακτηριστικά που επηρεάζουν την
εμπορευσιμότητά του.
Ως φυτό, το βατόμουρο, ευδοκιμεί στην Ευρώπη και το γένος Eubatus
περιλαμβάνει πολλά είδη που προέρχονται από φυσικές διασταυρώσεις γεγονός που
κάνει δύσκολη την ταξινόμησή τους. Υπάρχουν φυτά και έρποντα και ορθόκλαδα,
και αειθαλή και φυλλοβόλα. Τα περισσότερα ορθόκλαδα βατόμουρα
πολλαπλασιάζονται με παραφυάδες και μοσχεύματα ριζών, ενώ τα έρποντα
πολλαπλασιάζονται κυρίως με καταβολάδες και μοσχεύματα βλαστών.
Σο ριζικό τους σύστημα είναι πολυετές ενώ οι κληματίδες τους είναι διετείς.
Ανάλογα με το είδος απαιτείται διαφορετικό διάστημα χαμηλών θερμοκρασιών
προκειμένου να διακοπεί ο λήθαργος και να ανθίσει το φυτό, και αυτό συμβαίνει
από το δεύτερο έτος και μετά.
Η εγκατάσταση της φυτείας γίνεται την άνοιξη φυτεύοντας φυτά ύψους 30-45 εκατοστών, σε
αποστάσεις 1,5-3,0 μέτρα
επί της γραμμής φύτευσης και 3,0 μέτρα ανάμεσα στις γραμμές. Η απόσταση
αυτή γίνεται 4-5 μέτρα
σε περίπτωση μηχανικής συγκομιδής. Πριν τη φύτευση εφαρμόζεται στο έδαφος η
κατάλληλη για την καλλιέργεια λίπανση.
Το φυτό έχει παραγωγική ζωή 12-13 χρόνια, ξεκινώντας όπως αναφέρθηκε από το
δεύτερο έτος. Η μέση απόδοση μίας φυτείας ανά έτος είναι 500-1.000 κιλά ανά
στρέμμα.
Κατά την εγκατάσταση μίας φυτείας βατόμουρων πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφοροι
παράγοντες με κυριότερο αυτόν της εξασφαλισμένης, κατά το δυνατόν, διάθεσης
του παραγόμενο προϊόντος στην αγορά.
Άλλοι παράγοντες που πρέπει να συνεκτιμηθούν είναι:
Η επιλογή της κατάλληλης ποικιλίας που θα επηρεάσει αρχικά την καρπόδεση (αν και οι περισσότερες είναι αυτογόνιμες), τον τρόπο συγκομιδής του καρπού (μηχανική ή με το χέρι) αλλά και την εμπορευσιμότητά του.
Η
άρδευση της φυτείας καθώς απαιτούνται περίπου 25 χιλιοστά βροχής
ανά εβδομάδα κατά την περίοδο αύξησης των φυτών. Τα έξοδα της συγκομιδής,
όπως και η μετασυλλεκτική μεταχείριση του καρπού.
Η φροντίδα που πρέπει να επιδείξει ο γεωργός για την καλή ανάπτυξη των φυτών
που περιλαμβάνει το κλάδεμα μόρφωσης και καρποφορίας, την καλλιέργεια του
εδάφους και τη ζιζανιοκτονία όπως και τη φυτοπροστασία για την καταπολέμηση
των εχθρών και των ασθενειών.
Στη χώρα μας, προωθούνται οι ακόλουθες ποικιλίες βατόμουρου: rubus fruticosus,
ursinus fruticosus, daeus occidentalis, rubus idaeus, vaccinium corymbosum
καθώς και οι υβριδικές μορφές τους.
minagric.gr
www.kipouroi.blogspot.com
fytosymvoules.blogspot.gr
Στις μέρες μας, πολλές μελέτες και έρευνες έχουν δείξει πως η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών σχετίζεται με τις καρδιακές παθήσεις, αλλά και με την εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου. Εντούτοις, πολλοί άνθρωποι σε διάφορες χώρες, δεν καταναλώνουν ούτε την ελάχιστη συνιστώμενη ποσότητα των 5 φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Την διατροφική αυτή έλλειψη όμως, έρχονται καλύψουν τα διαφόρων ειδών, εδώδιμα, μικρά και μαλακά φρούτα όπως τα μούρα.
Τα πιο γνωστά και διαδεδομένα μούρα είναι οι φράουλες (strawberries), τα σμέουρα (raspberries), τα βατόμουρα (blackberries), τα μύρτιλλα (blueberries), τα κράνη (cranberry), οι σταφίδες (μαύρες και ξανθιές).
Τα εδώδιμα μούρα αποτελούν μέρος της ανθρώπινης διατροφής εδώ και αιώνες. Η σύγχρονη καλλιεργημένη φράουλα, παραδείγματος χάριν, είναι απόγονος μιας δασόβιας ποικιλίας που ξεκίνησε από τους Ρωμαίους. Τα σμέουρα, από την άλλη, καλλιεργήθηκαν στην Ευρώπη από την εποχή του Μεσαίωνα, ενώ τα βατόμουρα γυρνούν το ρολόι του χρόνου πολύ πιο πίσω, φθάνοντας στους νεολιθικούς χρόνους.
Όπως και με όλα τα άλλα φρούτα και λαχανικά, τα μούρα αποτελούν σημαντικές διαιτητικές πηγές φυτικών ινών, βιταμινών και ανόργανων αλάτων. Πολλοί τύποι μούρων, περιέχουν τόσο υψηλά επίπεδα βιταμίνης C (ασκορβικό οξύ), ώστε μια και μόνο χούφτα από αυτά τα φρούτα, μπορεί να παράσχει τη συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (RDA) της βιταμίνης. Η βιταμίνη C έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, βοηθά στη σύνθεση του κολλαγόνου και των ορμονών, στο ανοσοποιητικό σύστημα και στην απορρόφηση του σιδήρου, ενώ παίζει ρόλο στην παρεμπόδιση των καρδιακών παθήσεων, της οστεοπόρωσης και διαφόρων μορφών καρκίνου.
Τα μούρα αποτελούν επίσης σημαντικές διαιτητικές πηγές φυλλικού οξέος(Β9), μιας υδατοδιαλυτής βιταμίνης του συμπλέγματος Β, που βοηθά στο σχηματισμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, είναι επομένως απαραίτητη για την αντιμετώπιση της αναιμίας, αλλά και για τη σύνθεση του DNA και του RNA του οργανισμού, ενώ μειώνει τις πιθανότητες για αρτηριοσκλήρυνση, προστατεύοντας το καρδιαγγειακό σύστημα και συμβάλλοντας στην καλή υγεία του δέρματος. Τα μούρα πιθανόν έχουν και πρόσθετα οφέλη στην υγεία, δεδομένου ότι είναι πλούσια και σε φυτοχημικές ουσίες.
Μελέτες δείχνουν πως τα μούρα μπορούν να προστατεύσουν διάφορες εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως την εκμάθηση και την απώλεια της μνήμης που επέρχεται με την ηλικία, ενώ ενισχύουν σημαντικά και τις άμυνες του οργανισμού. Άλλες έρευνες δείχνουν πως τα φυτοχημικά, όπως οι ανθοκυάνες και τα φλαβονοειδή, τα οποία είναι και αρμόδια για τα κόκκινα, ιώδη, πορφυρά και μπλε χρώματα των μούρων, έχουν μια σειρά από ιδιότητες, όπως: αντικαρκινικές, αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις. Επίσης, προστατεύουν από τα καρδιακά νοσήματα. Ωστόσο, οι έρευνες αυτές, είναι ακόμα σε πολύ πρώιμα στάδια.
Ας μην παραλείπουμε λοιπόν, αυτά τα μικρά φρούτα, που δείχνουν μεν «μικρά στο μάτι», είναι όμως πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη C και το φυλλικό οξύ και ενδεχομένως να προσφέρουν και ακόμα περισσότερα οφέλη, τόσο στη διατροφή όσο και στην καλή υγεία του ανθρώπινου οργανισμού.
mednutrition.gr
Σε …βασιλιά των «superfruits», των φρούτων με ευεργετικές για τον οργανισμό ιδιότητες, αναδεικνύει τα ταπεινά βατόμουρα μια νέα μελέτη. Σύμφωνα με αυτήν, τα βατόμουρα δεν είναι μόνο νόστιμα, αλλά περιέχουν και θρεπτικά στοιχεία που παρέχουν ένα πλήθος ευεργετικών ιδιοτήτων. Ιδού ορισμένα από αυτά:
1. Έχουν πολλή βιταμίνη C
Αρχικά, αποτελούν μια πηγή πλούσια σε βιταμίνη C με διπλάσια περιεκτικότητα από το μύρτιλο. Όπως λέει η διατροφολόγος Ούρσουλα Άρενς, «η βιταμίνη C έχει πολλές σημαντικές λειτουργίες για το σώμα. Είναι ζωτικής σημασίας για το ανοσοποιητικό μας σύστημα και την καρδιαγγειακή υγεία, συμβάλλοντας στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, βοηθά στη βελτίωση της απορρόφησης του σιδήρου από άλλα τρόφιμα που καταναλώνονται την ίδια στιγμή, με αποτέλεσμα να μειώνει τον κίνδυνο αναιμίας».
2. Πλούσια σε φυτικές ίνες
Η Άρενς κάνει λόγο και για το πεπτικό σύστημα λέγοντας ότι «τα βατόμουρα έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες σε σύγκριση με τα περισσότερα άλλα φρούτα. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στη σωστή λειτουργία του εντέρου και στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στη μείωση της χοληστερίνης».
3. «Σωτήριες» τανίνες
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των βατόμουρων είναι ότι είναι πλούσια σε τανίνες, για τις οποίες η διατροφολόγος του νοσοκομείου Princess Grace στο Λονδίνο Σάρα Ουίλσον, ενημερώνει ότι «σε ενδεχόμενη επαφή τους με το δέρμα, σφίγγουν τους ιστούς, γεγονός που βοηθά στη συστολή των αιμοφόρων αγγείων και κατά συνέπεια στη μείωση της ελαφρούς αιμορραγίας. Οι τανίνες έχουν χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή ιατρική και ως κατάπλασμα για την επούλωση πληγών».
4. Αντιοξειδωτικές ανθοκυανίνες
Μια άλλη ιδιότητα είναι ότι περιέχουν ανθοκυανίνες που αποτελούν σύμφωνα με την Άρενς, «φυτικές χρωστικές με αντιοξειδωτικές ιδιότητες, όπως εικάζεται». Μερικές από τις ανθοκυανίνες αναστέλλουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων, ενώ περιέχουν και φλαβονοειδή που αποδεδειγμένα δρουν αποτελεσματικά έναντι του καρκίνου του δέρματος και του πνεύμονα.
5. Προστατεύει και τα μάτια!
Επιπρόσθετα, η λουτείνη που περιέχουν προστατεύει το μάτι δημιουργώντας χρωστικές στην ωχρά κηλίδα, την ευαίσθητη περιοχή στο πίσω μέρος του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, ενώ συμβάλλει και στην πρόληψη οφθαλμικών βλαβών που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία.
6.Μαγγάνιο για τα κόκκαλα
Μία χούφτα βατόμουρα δίνει σχεδόν το μισό της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας σε μαγγάνιο, το οποίο, όπως λέει η Ουίλσον, «βοηθά στη δημιουργία ενός συνδετικού ιστού, ζωτικής σημασίας για την ισχυρή δομή των οστών».
7. Φυλλικό (για τα κύτταρα) οξύ
Τέλος, τα βατόμουρα περιέχουν φυλλικό οξύ, που παίζει σημαντικό ρόλο στην υγιή διαίρεση και ανάπτυξη των κυττάρων. Η πρόσληψή του συνίσταται και για τις έγκυες γυναίκες, καθώς έχει την ιδιότητα να βελτιώνει ανωμαλίες, όπως η δισχιδής ράχη.
tovima.gr
